Podatek PPC od pożyczki 2019 – podstawa prawna, regulacje, obowiązki podatkowe

PCC jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych, który obowiązuje m.in. przy zawieraniu umowy pożyczki. W niektórych sytuacjach prawo przewiduje jednak zwolnienie z obowiązku podatkowego. Kto jest zobowiązany, by płacić podatek od pożyczki, kiedy nie trzeba tego robić i jakie stawki obowiązują?

PCC od pożyczki 2019 – podstawa prawna i stawki

Regulacje dotyczące podatku PCC zostały zawarte w ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nimi obowiązek opłacenia PCC w przypadku pożyczki spoczywa na pożyczkobiorcy. Do końca 2018 roku podatek od czynności cywilnoprawnych wynosił co do zasady 2% podstawy opodatkowania, przy czym podstawę tę stanowi kwota pożyczki. Od stycznia 2019 przepisy uległy zmianie – ustawodawca w nowelizacji ustawy obniżył stawkę podstawku PCC do 0,5%, nie zmieniając podstawy opodatkowania, którą w dalszym ciągu stanowi wartość pożyczki. Warto jednak pamiętać, że wyjątkowych sytuacjach obowiązuje tzw. sankcyjna stawka podatku w wysokości 20%. Dotyczy ona osób, które nie spełniają warunków zwolnienia z PCC, nie zgłosiły pożyczki w urzędzie skarbowym oraz nie opłaciły podatku.Te informacje są szczególnie ważne, do księgowania pożyczki.

Podatek od pożyczki 2019 – kto musi, a kto nie musi płacić?

Obowiązki podatkowe z tytułu zawarcia umowy pożyczki co do zasady spoczywają na wszystkich osobach zaciągających pożyczki prywatne bądź od instytucji, które nie prowadzą w tym zakresie działalności. Zobowiązany do opłacenia podatku PCC pożyczkobiorca na zgłoszenie obowiązku podatkowego na druku PCC-3 oraz opłacenie podatku ma 14 dni. Ustawodawca przewiduje jednak możliwość zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, co dzieje się w kilku sytuacjach.

Podatek od pożyczki od osoby prywatnej nie obowiązuje, gdy umowa pożyczki została zawarta pomiędzy osobami należącymi do I grupy podatkowej, a więc udzielił jej np. małżonek, zstępny, wstępny, brat lub siostra, synowa, zięć czy teściowie. Co bardzo ważne, kwota pożyczki od jednej osoby nie może być wyższa niż 9637 zł w ciągu 5 lat. Zwolnienie z podatku PCC ma miejsce także wtedy, gdy wymienione osoby udzielą pożyczki o wartości przekraczającej wymienioną kwotę – warunkiem jest wtedy zgłoszenie i udokumentowanie otrzymania pożyczki.

Obowiązujące od 2019 roku przepisy pozwalają również na zwolnienie z podatku PCC w sytuacji, gdy pożyczki udziela osoba nienależąca do I grupy podatkowej pod warunkiem, że wartość pożyczki nie przekroczy jednorazowo 1 tys. zł. Podobnie wygląda kwestia podatku PCC od pożyczki od udziałowca. Spółka zaciągająca zobowiązanie u jednego z akcjonariuszy bądź wspólników, zgodnie z art. 9 pkt. 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, również jest zwolniona z obowiązku opłacenia PCC.

Obowiązki podatkowe a VAT

Umowa pożyczki nie będzie obciążona podatkiem od czynności cywilnoprawnych w jeszcze jednej sytuacji. Ma to miejsce, gdy jest ona objęta podatkiem VAT, nawet jeśli została z niego zwolniona (trzeba jednak pamiętać, że do zaistnienia faktu zwolnienia z opłaty PCC nie wystarcza to, że obu stronom umowy przysługuje status płatnika VAT). Jeśli pożyczkodawca lub pożyczkobiorca jest opodatkowany VAT bądź zwolniony z VAT – w odniesieniu do konkretnej umowy – umowa ta nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC.

Dzieje się tak m.in. w przypadku umów zawieranych z firmą ACTUM, dla której udzielanie pożyczek stanowi kluczowy przedmiot działalności. Fakt zwolnienia z podatku od pożyczki w ACTUM zawsze potwierdza jeden z zapisów pisemnej umowy, zgodnie z którym pożyczkobiorca oświadcza, że z tytułu dokonywanej czynności prawnej jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług (VAT), w związku z czym umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej.

Choć podatek od pożyczki obowiązuje w wielu sytuacjach, są także pewne wyjątki, dzięki którym podatnik może uniknąć ponoszenia dodatkowych kosztów. Kluczowy produkt ACTUM, czyli pożyczka pod zastaw nieruchomości przeznaczona dla przedsiębiorców, spełnia warunki ustawodawcy i nie narzuca na pożyczkobiorcę obowiązku podatkowego.